O κ. Ζαχαράκης διετέλεσε επί 4ετία Διευθυντής Χειρουργικού Τμήματος (Consultant Surgeon) στον τομέα της Χειρουργικής Οισοφάγου-Στομάχου στο Κέντρο Χειρουργικής Ανωτέρου Πεπτικού της Πανεπιστημιακής Κλινικής του Νοσοκομείου St Mary’s Hospital του Λονδίνου.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του, χορηγήθηκε εκπαιδευτική άδεια από το Πανεπιστήμιο Imperial College προκειμένου να μεταβεί στο Νοσοκομείο St Janz Hospital, Bruges του Βελγίου, όπου και εξειδικεύτηκε στη Λαπαροσκοπική χειρουργική της Παχυσαρκίας. Έτσι, από τον Ιανουάριο 2011, παράλληλα με την κύρια απασχόληση του στο Νοσοκομείο St Mary’s, πραγματοποιούσε και επεμβάσεις παχυσαρκίας στο Νοσοκομείο Charing Cross Hospital του Λονδίνου.

Επεμβάσεις

• Λαπαροσκοπική τοποθέτηση Γαστρικού δακτυλίου (Laparoscopic Gastric Band)
• Λαπαροσκοπικό Γαστρικό μανίκι (Laparoscopic Sleeve Gastrectomy)
• Λαπαροσκοπική Γαστρική παράκαμψη (Laparoscopic Gastric by-pass)
• Χολοπαγκρεατική Παράκαμψη
• Επανεγχειρήσεις Λαπαροσκοπικά (Laparoscopic Redo Surgery)

 

Χειρουργική της Παχυσαρκίας - Τι πρέπει να γνωρίζουμε

Η παχυσαρκία είναι μια νόσος, γνωστή από την εποχή του Ιπποκράτη και ταυτόχρονα μια μεγάλη πρόκληση του 21ου αιώνα για την δημόσια υγεία, καθώς σήμερα τείνει να λάβει διαστάσεις πανδημίας ιδιαίτερα στις χώρες της Δύσης, όπου τα ποσοστά παχυσαρκίας παρουσιάζονται εξαιρετικά υψηλά.

H  συζήτηση για χειρουργικές μεθόδους που αφορούν την απώλεια βάρους είναι σχετικά πρόσφατη, παρόλα αυτά, η χειρουργική της παχυσαρκίας ξεκινάει την δεκαετία του 1950, όταν για πρώτη φορά εφαρμόστηκε  από χειρουργούς στην προσπάθεια τους να δώσουν ‘λύση’ στο σοβαρό και δύσκολα αντιμετωπίσιμο πρόβλημα της νοσογόνου παχυσαρκίας.

Η νοσογόνος παχυσαρκία αποτέλεσε διαχρονικό πρόβλημα στον δυτικό κόσμο μετά την ληξη των πολέμων, και είναι γνωστό ότι η συντηρητική αντιμετώπιση από μόνη της, με τη μορφή της φαρμακευτικής παρέμβασης, δίαιτας, άσκησης κτλ., αποτυγχάνει σε ποσοστό μεγαλύτερο του 95% των περιπτώσεων. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη εμπεριστατωμένη πλέον γνώση ότι οι παχύσαρκοι ασθενείς έχουν σημαντικά ελαττωμένο προσδόκιμο ζωής λόγω των συνοδών παθήσεων και η δραματική επίπτωση αυτών στα οικονομικά κόστη των συστήματων υγείας παγκοσμίως, αποτέλεσε το βασικό κίνητρο για την εξελιξη της βαριατρικής χειρουργικής την τελευταια δεκαετια. Σε αυτό συνετέλεσε θετικά  και η αλματώδης εξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, που έδωσε τη δυνατότητα να πραγματοποιούνται πολύπλοκες επεμβάσεις με θεαματική ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου, του χρόνου της νοσηλείας μετεγχειρητικά, και την ταχεία επανένταξη του ατόμου στο κοινωνικό και εργασιακό του περιβάλλον.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών, είναι η Βαριατρική Χειρουργική με τη μορφή που τη γνωρίζουμε σήμερα, ως το νέο αξιόπιστο θεραπευτικό μέσο για την μαζική απώλεια βάρους και πλήρους αντιμετώπισης της νόσου που ονομάζεται Παχυσαρκία.

 

Τι πρέπει να γνωρίζει ο Υποψήφιος Ασθενής

Παρά τον έντονο ενθουσιασμό που επικρατεί στις μέρες μας  για τις επεμβάσεις αυτές, η βαριατρική χειρουργική δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με επιπολαιότητα καθώς είναι πολύπλοκη, τεχνικά δύσκολη και με ενδεχομένους κινδύνους σε ‘ακατάλληλα’ χέρια.

Οι υποψήφιοι για χειρουργείο ασθενείς πρέπει να αξιολογούνται προσεκτικά από μια ομάδα επαγγελματιων υγείας με επιστημονικό ενδιαφέρον στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, που περιλαμβάνει τον θεραποντα χειρουργό, διατροφολόγο, παθολόγο και ψυχολόγο. Ο θεράπον χειρουργός οφείλει να έχει επίσημη και αναγνωρισμένη εξειδίκευση στην βαριατρικη χειρουργική.  Ιδανικά θα πρέπει να είναι χειρουργός ανωτέρου πεπτικού, με εκτεταμένη εμπειρία στην χειρουργική οισοφάγου-στομάχου, προκειμένου να εγγυαται κατά το μέγιστο την ασφάλεια των επεμβάσεων αυτών και την αποφυγή επιπλοκών.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γίνει κατανοητό τόσο στην κοινωνία όσο και στους ιατρούς, ότι η παχυσαρκία δεν είναι απλά ένα αισθητικό πρόβλημα ή ένα πρόβλημα ‘πειθαρχίας’ που αφορά την λήψη τροφής, αλλά μια σοβαρότατη, απειλητική για την ζωή νόσος.

Η γενετική προδιάθεση της νόσου είναι πλέον αποκρυπτογραφημένη. Η  συνεχώς αυξανόμενη επιστημονική βιβλιογραφία αναγνωρίζει πλέον τη νόσο ως εκ γενετής ‘λάθος’ του μεταβολικού μηχανισμού με τη μορφή λανθασμένου αισθήματος πλήρωσης του στομάχου μετά τη ληψη τροφής, και της ταυτόχρονης ‘τάσης’ του οργανισμού να αποθηκεύει τις προσλαμβανόμενες θερμίδες σε λιπος αντί να τις μετατρέπει σε θερμότητα.  

 

Ποιοι είναι οι Υποψήφιοι για Επέμβαση;

Παχύσαρκος και ως εκ τούτου υποψήφιος για χειρουργική επέμβαση, θεωρείται ένας ασθενής με Δέικτη Μάζας Σώματος  (Body Mass Index) BMI≥40 Kg/m2.

Σε επιλεγμένες περιπτώσεις η λυση της επέμβασης μπορεί να προσφερθεί και σε ασθενείς με BMI 35-39 Kg/m2, όταν αυτοί πάσχουν από συνοδά νοσήματα που αποδεδειγμένα βελτιώνονται με την απώλεια βάρους όπως ο σακχαρώδης διαβητης τύπου ΙΙ, η υπέρταση, η υπερλιπιδαιμία,

Είναι εντυπωσιακό το ποσοστό πλήρους θεραπείας του διαβήτη μετά απο επέμβαση παχυσαρκίας, το οποίο μπορει να φτάσει το 84%. Εξίσου εντυπωσιακή είναι η παρατήρηση ότι απώλεια βάρους ακόμα και σε ποσοστό 10%, ελαττώνει κατά 20% τον κίνδυνο καρδιακής νόσου.

Σε κάθε περίπτωση, ο υποψήφιος για χειρουργείο πρέπει να είναι ενήλικας, να έχει δοκιμάσει στο παρελθόν να χάσει βάρος με συντηρητικές μεθόδους χωρίς ικανοποιητικό αποτέλεσμα,  και να μην πάσχει από αλκοολισμό, καταχρήσεις ουσιών  και διάφορες  μορφές ψυχοπαθολογίας.

 

Ποια Είδη Επεμβάσεων Υπάρχουν;

Συνολικά έχουν περιγραφεί περιπου 30 διαφορετικες χειρουργικές τεχνικές για απώλεια βάρους. Ας επικεντρωθούμε στις πιο σύγχρονες και συνηθέστερα πραγματοποιούμενες με βάση τα διεθνή δεδομένα, οι οποίες όλες πλέον  πραγματοποιούνται λαπαροσκοπικά,  με ελάχιστες ημέρες νοσηλείας.

Οι βαριατρικές επεμβάσεις διακρίνονται σε αυτές που απλώς περιορίζουν τη χωρητικότητα του στομάχου και σε αυτές που συνδυάζουν περιορισμό της γαστρικής χωρητικότητας και ταυτόχρονη δυσαπορρόφηση της τροφής.

Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν ο γαστρικός δακτύλιος (gastric banding) και η επιμήκης γαστρεκτομή-μανίκι (sleeve gastrectomy).

Στη δεύτερη κατηγορία ανήκει η γαστρική παράκαμψη (gastric bypass) και η χολοπαγκρεατική εκτροπή (biliopancreatic diversion)

- Γαστρικός Δακτύλιος (gastric banding)

Περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός δακτυλίου σιλικόνης γύρω από το ανώτερο τμήμα του στομάχου αμέσως μετά την συμβολή με τον οισοφάγο. Ο δακτύλιος φέρει port ρύθμισης από όπου εγχύεται φυσιολογικός ορός με αποτέλεσμα να φουσκώνει ο δακτύλιος δημιουργώντας ενα μικρο γαστρικό θύλακο που  δημιουργεί πρόωρο αίσθημα κορεσμού περιορίζοντας έτσι την λήψη τροφής. Η επέμβαση γίνεται λαπαροσκοπικά με νοσηλεία μιας ημέρας.  

- Επιμήκης Γαστρεκτομή - Μανίκι (sleeve gastrectomy)

Περιλαμβάνει την οριστική αφαίρεση περίπου του 80% του στομάχου και τη μετατροπή του σε ένα επιμήκη σωλήνα. Με τη συγκεκριμένη επέμβαση επιτυγχάνονται:

• Γαστρικός περιορισμός, με αποτέλεσμα ο ασθενής να μη μπορεί να καταναλώσει μεγάλες ποσότητες φαγητού.
• Καταστολή των νευροορµονικών µηχανισµών της πείνας. Η επέμβαση καταστέλει άμεσα την όρεξη γιατί διακόπτει τη νευροορμονική επικοινωνία του στομάχου με τον εγκέφαλο.

Η επέμβαση γίνεται λαπαροσκοπικά με νοσηλεία δύο ημερών.  

- Γαστρική Παράκαμψη (gastric bypass)

Περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός μικρού γαστρικού θυλάκου μεσω διατομής του στομάχου. Το υπόλοιπο τμήμα του στομάχου αποκλείεται, και στο γαστρικό θυλακο αναστομώνεται το λεπτό έντερο από όπου η τροφή διέρχεται για αρκετή απόσταση μεχρι τη δεύτερη αναστόμωση όπου συναντά τη χολή και τα παγκρεατικά υγρά και αρχίσει ουσιαστικά η απορρόφηση της. Είναι δηλαδή επέμβαση περιορισμού της γαστρικής χωρητικότητας και ταυτόχρονα  επέμβαση δυσαπορρόφησης.

Η επέμβαση γίνεται λαπαροσκοπικά με νοσηλεία δύο ημερών.  

 

Αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα της επεμβάσεων φαίνονται άμεσα, καθώς μέσα στον πρώτο χρόνο κατά μέσο όρο οι ασθενείς παρουσιάζουν απώλεια επιπλέοντος βάρους της τάξεως του 60-70%  και τα επόμενα χρόνια η απώλεια συνεχίζεται με πιο αργούς ρυθμούς. Το τελικό βάρος θα οριστικοποιηθεί τον δεύτερο ή τρίτο χρόνο μετά την πραγματοποίηση της επέμβασης και τα αποτελέσματά τους τότε θεωρούνται οριστικά.

Η προσέγγιση του παχύσαρκου ασθενούς απαιτεί σύνθετη επιστημονική σκέψη και εξαιρετική κλινική εμπειρία. Η επιλογή της κατάλληλης τεχνικής για τον κάθε ασθενή  γίνεται κατόπιν συζήτησης  με τον χειρουργό και κοινής απόφασης βάση των  προσδοκιών του ασθενούς, πάντα με γνώμονα την ασφάλειά του, η οποία αποτελεί και θεμελιώδη αρχή κάθε ιατρικής πράξης.  

Η αναγνωρισμένη και πιστοποιημένη προϋπηρεσία του χειρουργού σε υψηλού κύρους Νοσοκομεία που ασχολούνται με τις συγκεκριμένες τεχνικές, η διάρκεια της προϋπηρεσίας,  αλλά και το επίπεδο της, είναι στοιχεία που μπορούν να βοηθήσουν στην λήψη μιας ορθολογικής απόφασης, ώστε ο χειρουργός να μπορεί να εφαρμόσει με ασφάλεια την τεχνική που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες και προσδοκίες του εκάστοτε ασθενούς.